Karaczan prusak

Prusaki to popularne szkodniki, które często zjawiają się w naszych domach. Ta zwyczajowa nazwa dotyczy gatunku Blattella germanica należącego do rodzaju karaczanów. Szacuje się, że na świecie istnieje 4,5 tys. gatunków karaczanów. W Polsce występuje 16 gatunków w tym dwa mogące być uciążliwe dla człowieka, czyli wspomniany już karaczan prusak (Blattella germanica) oraz karaczan wschodni (Blatta orientalis). Prusak pochodzi najprawdopodobniej z południowej Azji, skąd dokonał ekspansji na cały świat. Największa populacja tego szkodnika znajduje się w Europie.

Prusaki mają ciało silnie spłaszczone długości od 10 do 13,3 mm o zabarwieniu brudnożółtym z czerwonawym odcieniem. Samica jest większa, formuje z tyłu odwłoka kokon, z którego średnio wykluwa się około 30 larw. W temperaturze pokojowej trwa to koło 3 tygodni. Prusaki to owady zmiennocieplne i nie bytują w temperaturach poniżej zera. Prowadzą nocny tryb życia. Posiadają co prawda skrzydła, ale ich nie używają, chyba że spadają ze znacznej wysokości. Nie potrafią również skakać, natomiast są szybkimi biegaczami. Haczykowate kolce umieszczone na odnóżach ułatwiają im wspinanie po pionowych i gładkich powierzchniach np. płytkach. Dodatkowym atutem jest wyżej już wspomniane spłaszczone ciało, które umożliwia im przedostawanie się przez niewielkie szczeliny np. pod drzwiami czy między drzwiczkami szafki kuchennej.

Gdzie możemy spotkać karaczany?

Prusaki są owadami wszystkożernymi. W odróżnieniu od pchły czy pluskwy nie są pasożytami ludzi i nie żywią się ich krwią. Ich pożywienie stanowią resztki jedzenia znajdujące się w naszym otoczeniu. Dlatego prusaki najczęściej zasiedlają nasze kuchnie i spiżarnie. Prusaki to nie tylko domena naszych domów. Znajdują się również w barach, sklepach, piekarniach, a nawet szpitalach. Prusaki mogą do nas migrować od sąsiada hodującego gady, dla których są doskonałą karmą. Chętnie mieszkają w pomieszczeniach niesprzątanych lub nieregularnie czyszczonych. Żywią się różnego rodzaju resztkami jedzenia. Mogą to być np. cukier, mąka, czekolada, pieczywo, ziemniaki, mięso, owoce. Nie pogardzą również innymi martwymi owadami (mogą zjeść inne prusaki, gdyż są kanibalami), papierem, watą, kałem, tapetami, a nawet klejami irygatorskimi. Bez jedzenia mogą przeżyć nawet 40 dni.

Czy prusaki są groźne dla człowieka?

Co prawda prusaki nie gryzą ludzi, ale mogą być groźne dla człowieka. Z powodu bytowania w znacznie zanieczyszczonych miejscach są nosicielami wielu bakterii, wirusów i innych groźnych drobnoustrojów. Mogą przenosić gruźlicę, cholerę, tyfus, grypę żołądkową. Niektóre osoby mają alergię na prusaki, ujawniającą się po spożyciu pożywienia zanieczyszczonego przez prusaki czy przebywanie w pomieszczeniach zawierających w powietrzu ich alergeny. Alergia może dawać takie objawy jak katar, kaszel, duszność czy zmiany wypryskowe na skórze.

Jak się pozbyć prusaków? W internecie znajduje się mnóstwo porad, jak zlikwidować prusaki domowymi sposobami. Można znaleźć takie rady, jak nasączenie szmatek piwem i położenie ich w miejsca bytowania karaczanów, rozsypanie cukru i proszku do pieczenia czy zmywanie podłogi wodą z amoniakiem. W sklepie znajdziemy mnóstwo preparatów w spray'u, w postaci kostek czy lepów itp. Niestety nawet jeśli są one skuteczne to tylko miejscowo. Nie jesteśmy w stanie dotrzeć nimi do całej populacji tych szkodników. Usuniemy tylko prusaki z miejsc, po których wędrują, natomiast nie dotrzemy do szczelin, zakamarków, w których mają gniazda. Skutkiem tego będzie usunięcie tylko części populacji prusaków, natomiast z larw będą powstawały cały czas nowe dorosłe osobniki. Ponadto prusaki szybko uodparniają się na dostępne w sklepach środki. To samo tyczy się wspomnianych wyżej domowych sposobów zwalczania prusaków. Szmatka z piwem, cukier czy mąka przyciągną część populacji szkodników. Ale co z tymi, które są w gnieździe i nawet nie poczują wabiącego zapachu jedzenia? Niestety tylko profesjonalna dezynfekcja z zastosowaniem silnych środków pozwoli nam na całkowite pozbycie się problemu. Stosuje się podobne środki jak w przypadku innych insektów np. zamgławianie termiczne i ultraobjętościowe tzw. ULV (jest to popularna metoda wykorzystująca zamgławiacz ULV, który jest generatorem „zimnej mgły” wytwarzającej mikroskopijne krople o wielkości 20 mikronów, dzięki czemu preparat dociera do każdych zakamarków), metodę oprysków czy opylanie powierzchni środkami pylistymi. Podsumowanie Prusaki to powszechnie występujące w naszym kraju insekty, które są uciążliwe i groźne dla człowieka. Bardzo szybko się rozmnażają, potrafią przetrwać w trudnych warunkach. Nie są wymagające wobec pożywienia. Zadowalają się niemal wszystkim, a w razie braku jego dostępności mogą przeżyć kilkadziesiąt dni. Ciekawostką jest, że są w stanie przetrwać nawet duże promieniowanie radioaktywne (nawet 6400 radów, przy czym człowiek przeżyje jedynie 1000 radów). To wszystko przesądza o ich sukcesie i częstej porażce, jaką osiągają ludzie starając się je wytępić dostępnymi od ręki środkami. Walka z tymi szkodnikami wymaga silnych środków, które nie są obecne w ogólnodostępnej sprzedaży oraz fachowego sprzętu i doświadczonych profesjonalistów. A warto skutecznie pozbyć się tych szkodników nie tylko ze względów estetycznych, ale i zdrowotnych. Karaczany to nie tylko owady, które uprzykrzają nasze życie, ale też przenoszą groźne dla naszego zdrowia oraz życia choroby i alergie.