PRUSAKI NIEMOŻLIWE DO ZWALCZENIA?

Prusaki, bo to ich zwyczajowa nazwa, są karaczanami z gatunku Blattella germanica. Na świecie występuje około 4,5 tys. gatunków tych owadów, przy czym w Polsce 16 z nich. Najbardziej popularne i jednocześnie uciążliwe dla człowieka są karaczan prusak (Blattella germanica) oraz karaczan wschodni (Blatta orientalis).

Prusaki charakteryzują się spłaszczonym ciałem długości 10 -13,3 mm. Ich zabarwienie jest brudnożółte z czerwonawym odcieniem. Samica z tyłu odwłoka tworzy kokon, z którego wykluwa się około 30 larw w czasie 3 tygodni.

Karaczan prusak jest owadem zmiennocieplnym, nie funkcjonuje w ujemnych temperaturach. Prowadzi nocny tryb życia. Pomimo posiadania skrzydeł nie potrafi latać ani skakać. Natomiast to doskonały biegacz. Haczykowate kolce obecne na odnóżach sprawiają, że potrafi wspinać się po pionowych i gładkich powierzchniach np. płytkach. Niewielkie i znacznie spłaszczone ciało ułatwia przedostawanie się przez niewielkie szczeliny.

Prusaki to owady wszystkożerne. Chętnie żywią się resztkami jedzenia obecnymi w naszych domach np. pieczywem, mąką, cukrem i innymi. Preferują pomieszczenia zabrudzone i nieregularnie czyszczone. Nie pogardzą również innymi owadami czy przedmiotami pozornie niejadalnymi np. papierem, watą, a nawet klejem irygatorskim. Są kanibalami, więc w razie głodu mogą zjeść swoich pobratymców.

Prusaki co prawda nie gryzą ludzi, tak jak pluskwy czy pchły, ale również mogą być groźne dla człowieka. Są nosicielami wielu groźnych wirusów, bakterii i innych patogenów chorobotwórczych, będących przyczyną np. gruźlicy, tyfusu, cholery czy grypy żołądkowej.

• rozsypywanie cukru i proszku do pieczenia na podłodze
• mycie podłogi wodą z amoniakiem
• szmatka z piwem mająca przyciągnąć owady
• zwabienie prusaków bułką posmarowaną maścią siarkową
• zwabienie prusaków fusami z kawy
• domowy proszek przygotowany ze zmielonego grochu i gipsu
• trutka z cukru zmieszanego z kwasem borowym.

• zamgławianie termiczne
• zamgławianie ultraobjętościowe tzw. ULV
• metoda oprysków
• opylanie powierzchni środkami pylistymi.

Naukowcy przeprowadzili eksperyment, próbując przez pół roku wypędzić prusaki z 3 mieszkalnych budynków w Illinois i Indianie.

Pracownicy służb walczących z tymi szkodnikami używają kilka klas insektycydów, czyli środków owadobójczych. Każda z tych klas ma inny mechanizm działania. Dzięki zastosowaniu serii zabiegów z różnymi preparatami, mamy większe szanse wyeliminować prusaki. Nawet jeśli jakiś procent osobników danej populacji jest oporny na stosowaną klasę związków, jest nadzieja, że używając innych mimo wszystko zwalczymy robaki.

Naukowcy w wyżej wymienionym badaniu zastosowali 3 różne metody walki z prusakami przy użyciu trzech klas silnych związków owadobójczych. W pierwszej metodzie badacze przez pierwszy miesiąc stosowali jeden związek, w drugim miesiącu kolejny, a w trzecim jeszcze inny. Schemat powtórzono drugi raz. Wyniki tej metody przyniosły umiarkowane rezultaty. Naukowcom udało się utrzymać populację prusaków na stałym poziomie, ale nie udało się jej zmniejszyć.

Drugie podejście polegało na zastosowaniu mieszaniny insektycydów z dwóch losowo wybranych klas i stosowaniu jej przez 6 miesięcy. Nie przyniosło to oczekiwanych rezultatów.

Trzecia metoda była najbardziej skuteczna i polegała na zastosowaniu środka, na który prusaki miały stwierdzoną laboratoryjnie najmniejszą oporność. Badanie powtórzono i okazało się, że w kolejnym pokoleniu 10 procent karaczanów było odpornych na środek, który wcześniej wyeliminował całą grupę szkodników.

Badacze doszli do wniosku, że znaczącą rolę w problemach z wytępieniem karaczanów odgrywa oporność krzyżowa. Jeśli pewien procent karaczanów był oporny na daną substancję, to w kolejnych pokoleniach potomstwo również zyskiwało oporność na ten związek, ale także na inne klasy środków owadobójczych, z którymi co ciekawe nie miały wcześniej styczności.

Czy nie będziemy w stanie zwalczyć prusaków?

To pytanie, na które trudno w tym momencie odpowiedzieć. Najnowsze badania pokazują, że prusaki stale ewoluują przystosowując się doskonale do nowych okoliczności. Istnieje w przyszłości taka możliwość, że prusaki uodpornią się na dostępne metody zwalczania. Dlatego ważne jest przy ich zwalczaniu rotowanie dostępnymi metodami ich zwalczania i stosowanie różnych klas związków owadobójczych, aby zmniejszać ryzyko wytworzenia oporności krzyżowej.